Xuất khẩu dăm gỗ: Khi nào áp thuế xuất khẩu?

Chiến lược phát triển lâm nghiệp đến năm 2020 được Chính phủ phê duyệt năm 2007 nêu rõ giảm dần chế biến dăm giấy XK. Gần đây nhất, vào tháng 2/2015, Bộ NN&PTNT ra Quyết định phê duyệt kế hoạch triển khai phương án quản lý sản xuất dăm gỗ giai đoạn 2014 - 2020, trong đó nhấn mạnh: Rà soát, sắp xếp các cơ sở sản xuất dăm gỗ gắn với vùng nguyên liệu nhằm đổi mới nâng cao hiệu quả trong sản xuất dăm gỗ. Đồng thời, để hạn chế XK dăm gỗ, Bộ NN&PTNT đề nghị Chính phủ tăng thuế XK dăm gỗ từ 0% hiện nay lên 5 - 10%, áp mức thuế giá trị gia tăng là 10% và thuế thu nhập DN 25% đối với DN sản xuất dăm gỗ.

Việc hạn chế sự phát triển của ngành dăm với mục đích tạo giá trị gia tăng cho các sản phẩm gỗ rừng trồng là định hướng hoàn toàn hợp lý. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra ở đây là thời điểm nào áp thuế XK dăm và mức thuế là bao nhiêu thì phù hợp, và xử lý với hộ gia đình sản xuất dăm gỗ ra sao?

Ông Nguyễn Tôn Quyền- Chủ tịch Hiệp hội Gỗ Việt Nam- cho rằng, việc đánh thuế XK dăm gỗ là cần thiết nhưng phải nhắm vào đối tượng các DN vì hiện nay, lợi nhuận chủ yếu rơi vào tay nhà sản xuất và thương lái thu mua gỗ nguyên liệu. Còn theo ông Võ Đình Tuyên- Vụ Quản lý ngành (Văn phòng Chính phủ) - cho rằng, trong bối cảnh Việt Nam đã và sắp ký hàng loạt các hiệp định thương mại, việc sử dụng chính sách thuế đối với DN là không phù hợp, đi ngược với xu thế phát triển chung.

Là DN chuyên sản xuất dăm gỗ XK, ông Lê Công Cẩn- Giám đốc Công ty TNHH Cát Phú Vũng Tàu - bức xúc, nhiều người đang gán cho ngành dăm gỗ một thứ tội là XK nguyên liệu thô, làm cạn kiệt tài nguyên, nguồn lợi quốc gia. Tuy là XK nguyên liệu thô nhưng gỗ dăm được trồng trên những vùng đất xa xôi, cằn cỗi và được tái tạo liên tục. Bên cạnh đó, sự phát triển của ngành dăm gỗ đã mang về nguồn ngoại tệ cho đất nước. Ông Cẩn kiến nghị, các chính sách mới ban hành phải tiếp tục thúc đẩy ngành trồng rừng nguyên liệu phát triển theo hướng tăng diện tích, tăng năng suất và tăng giá trị..

Đồng quan điểm, TS.Tô Xuân Phúc- đại diện Tổ chức Forest Trends - chia sẻ, hiện 130 cơ sở chế biến XK dăm gỗ có liên quan trực tiếp đến ít nhất 50% trong tổng số 1,4 triệu hộ gia đình miền núi hiện đang cung cấp nguyên liệu cho ngành dăm. Nếu Chính phủ áp dụng thuế XK dăm gỗ, 130 DN chế biến dăm này sẽ là nhóm đối tượng phải chịu thuế. Tuy nhiên, thay vì tự mình chịu mức thuế này, các DN XK dăm chuyển toàn bộ chi phí có liên quan đến thuế vào giá mua nguyên liệu đầu vào. Kết quả là các hộ gia đình cung cấp nguyên liệu cho các nhà máy dăm là nhóm đối tượng phải chịu thuế.